Trong quá trình sản xuất các sản phẩm GRC (Glassfibre Reinforced Concrete – Bê tông cốt sợi thủy tinh), việc kiểm soát độ sai số trong sản xuất GRC là yếu tố then chốt để bảo đảm chất lượng, tính đồng bộ và khả năng lắp dựng chính xác trong công trình. Với đặc điểm là các sản phẩm đúc theo khuôn, GRC đòi hỏi độ chính xác cao trong quá trình gia công khuôn mẫu, trộn vật liệu, đổ khuôn và bảo dưỡng để hạn chế các sai lệch về hình dáng, kích thước và độ dày.
Độ sai số cho phép trong sản xuất GRC không chỉ phản ánh mức độ kiểm soát chất lượng tại xưởng mà còn ảnh hưởng trực tiếp đến tiến độ và chi phí thi công tại công trường. Việc nhận diện và quy định các giới hạn sai số hợp lý giúp các bên liên quan (nhà sản xuất, tư vấn thiết kế, đơn vị giám sát và nhà thầu lắp dựng) có cơ sở đánh giá và nghiệm thu sản phẩm GRC một cách khách quan và minh bạch.
Mục này sẽ trình bày các loại sai số thường gặp trong sản xuất GRC, các tiêu chuẩn sai số cho phép, cũng như các biện pháp kiểm soát và khắc phục sai lệch trong thực tế.
Giới thiệu
Tài liệu này tập trung vào các dung sai kích thước vật lý cho phép trong quá trình sản xuất bê tông cốt sợi thủy tinh (GRC/GFRC).
Khái niệm về dung sai trong xây dựng
Theo Từ điển Oxford, “dung sai” là:
“Lượng sai lệch cho phép của một giá trị được chỉ định, đặc biệt là về kích thước của một bộ phận hoặc thiết bị.”
Trong xây dựng, dung sai được hiểu là mức độ sai lệch cho phép so với các yêu cầu về kích thước hoặc độ bền được nêu ra trong thiết kế.
Các yếu tố cần xem xét bao gồm:
-
Sai lệch do kết cấu (tải trọng tĩnh, độ võng…)
-
Chuyển vị của kết cấu (co ngót, nghiêng, lún, v.v.)
-
Sai số trong sản xuất, lắp đặt
-
Tác động nhiệt
-
Giới hạn vật liệu chèn khe
Trách nhiệm và quy định liên quan
Theo tiêu chuẩn BS 8297:2017, bên thiết kế cần cung cấp đầy đủ thông tin cho đơn vị thiết kế ốp GRC về:
-
Chuyển vị kết cấu
-
Dung sai thi công
-
Dung sai trong sản xuất và lắp đặt
Dung sai cần được chỉ rõ trong hồ sơ hợp đồng, bao gồm:
-
Chiều dài, chiều rộng, độ dày
-
Độ vuông góc, độ thẳng, độ cong/vênh
-
Kích thước, vị trí lỗ mở, phụ kiện đúc sẵn
Tác hại nếu vượt quá dung sai cho phép
-
Gây lệch tâm tải trọng
-
Giảm diện tích tiếp xúc gối đỡ → ảnh hưởng cấu kiện
-
Khó khăn trong lắp đặt
-
Sai khác thẩm mỹ
-
Trì hoãn tiến độ
-
Va chạm với các cấu kiện khác
Dung sai sản xuất GRC – Quy chuẩn chung
a) Kích thước tuyến tính (chiều dài/cao):
-
≤ 3m: ±3 mm
-
3m: ±6 mm
b) Mép gập trả: +12 mm / -0 mm
c) Độ dày:
-
Lớp bề mặt kiến trúc (tối thiểu 3mm): +2 mm / -0 mm
-
Lớp backing: +5 mm / -0 mm
-
Gân đúc liền: +10 mm / -5 mm
d) Độ lệch góc khuôn:
-
≤75 mm: ±1 mm
-
75 mm: ±1.5 mm
e) Sai lệch đường chéo:
-
≤ 2m: 3 mm
-
2m: 6 mm
f) Độ cong (bowing): ≤ L/250
g) Lỗ mở trong tấm: ±5 mm
h) Vị trí lỗ mở: ±3 mm
i) Khung thép hộp đỡ tấm GRC:
-
Độ thẳng đứng/ngang: 6 mm mỗi 3m
-
Khoảng cách thanh giằng: ±10 mm
-
Độ lệch đường chéo khung: 10 mm
-
Tổng chiều dài khung: ±10 mm
※ Có thể cần hiệu chỉnh jig trước mạ kẽm để bù méo
j) Độ vênh (warping):
-
1 góc lệch so với 3 góc còn lại: ≤ 5 mm/mét
Ghi chú quan trọng
-
GRC có thể được sản xuất với dung sai chặt chẽ hơn nhiều loại bê tông đúc sẵn khác
-
Tuy nhiên, dung sai bằng 0 là không thể đạt được
-
Các chi tiết vượt dung sai cần được xem xét kỹ, không nên tự động loại bỏ nếu không ảnh hưởng kết cấu hay thẩm mỹ
-
Những thay đổi sau sản xuất gây ảnh hưởng đến chi phí và thời gian
Dung sai đặc thù theo dự án
Theo tài liệu PD CEN/TR 15739, có thể chấp nhận thêm các tiêu chí riêng cho từng dự án như:
-
Độ phẳng tổng thể và cục bộ
-
Màu sắc và kết cấu bề mặt
Nên đánh giá các yếu tố này thông qua mẫu mock-up và kinh nghiệm từ nhà sản xuất.
Kết luận
-
Dung sai là yếu tố không thể thiếu trong thiết kế và sản xuất GRC
-
Cần được xác định rõ ngay từ đầu để tránh sai lệch, chi phí phát sinh và ảnh hưởng tiến độ
-
Thiết kế đúng dung sai sẽ đảm bảo an toàn – thẩm mỹ – tiết kiệm – hiệu quả lâu dài
>>> Tham khảo thêm nhiều thông tin bổ ích khác tại đây: https://grc.com.vn/san-pham-grc-kien-truc/chi-tiet-kien-truc/
